auteursecht op logo's

Jouw logo, mijn logo… en het auteursrecht op logo’s

Stel je maakt een logo of tekening voor een vriend of een bedrijf en tegen een vriendenprijsje spreek je af dat jouw ontwerp een jaar gebruikt mag worden. Alleen na dat jaar wordt jouw ontwerp nog steeds gebruikt… Wat doe je dan? In dit artikel leg ik je uit hoe het auteursrecht werkt in dit kader en wie het auteursrecht op logo’s heeft.

Door Sem Bakker

Auteursrecht op logo’s

Voor we overgaan naar de oplossing is het belangrijk om te weten hoe de basis van het auteursrecht in elkaar zit.

Als maker van een logo, tekening of welk ander werk dan ook verkrijg je ‘auteursrecht’. Hiervoor hoef je principe niets te doen, hiervoor hoef je je niet te registreren. Als jouw werk concreet genoeg is en niet slechts een idee, verkrijg je het auteursrecht gratis en voor niets. Het auteursrecht zelf houdt in dat de maker de enige is die het werk mag openbaar maken of verveelvoudigen. [1]

Betekent dit dan dat alleen jij als maker het werk mag gebruiken? Nee, maar anderen moeten voor het gebruik wel toestemming vragen. Die toestemming noemen we ook wel een ‘licentie’ en hier kan er ook een vergoeding tegenover staan. Toestemming en regels voor het gebruik zijn er dus niet zomaar.

Aan de andere kant kun je als auteursrechthebbende ook je auteursrechten volledig overdragen. De ander wordt dan de auteursrechthebbende en mag jouw werk in principe onbeperkt publiceren en verveelvoudigen. [2]

Discussie over het zijn van rechthebbende

Het gebeurt in dit soort gevallen nog wel eens dat beide partijen, de tekenaar en het bedrijf, zich op het standpunt stellen dat zij het auteursrecht hebben op het logo. In dat geval moet worden afgewogen wie auteursrechthebbend is.

Wie heeft het auteursrecht op logo’s?

Meer dan eens is dit het grote onderwerp van discussie. Je zou zeggen dat als je ergens voor hebt betaald, dat je dan automatisch rechthebbende bent. Maar, die vlieger gaat niet altijd op.

De maker?

Zoals we net hebben gezien heeft in eerste instantie de maker het auteursrecht. In deze zou dat de tekenaar zijn die vervolgens een licentie heeft verleend aan het bedrijf voor het gebruik van zijn ontwerp.

Het bedrijf?

Maar er zijn ook uitzonderingen op deze regel, namelijk artikel 8 van de Auteurswet. Volgens dit artikel is, wanneer de maker voor het publiek onbekend is, de auteursrechthebbende de rechtspersoon (het bedrijf) die het werk als eerst publiceert. Dus als het bedrijf het logo gebruikt met haar naam erbij wordt ervan uit gegaan dat zij de auteursrechthebbende is.

Daarnaast zou het bedrijf aan kunnen voeren dat zij maker onder leiding en toezicht was. Dit volgt uit artikel 6 van de Auteurswet, en houdt in dat je maker en auteursrechthebbende wordt doordat je eigenlijk alle creatieve keuzes hebt gemaakt. In onze casus zou dit bijvoorbeeld het geval zijn als het bedrijf een schets voor het logo heeft aangeleverd en de tekenaar dit alleen maar heeft uitgewerkt.

Ben jij er al uit wie in onze casus de auteursrechthebbende is? Laat me je nog een tip geven.

Aanvullend recht

Artikel 8 van de Auteurswet (die we zojuist bespraken over de opdrachtgever die het logo als eerst publiceert en daardoor als maker wordt beschouwd) is een regel van aanvullend recht. Aanvullend recht houdt in dat de regel van toepassing is, tenzij partijen iets ander hebben afgesproken.

Dit betekent dat als je als tekenaar een paar duidelijke afspraken hebt gemaakt over het gebruik van het logo, dat genoeg kan zijn om (af te wijken van artikel 8 en) als auteursrechthebbende aangemerkt te worden.

Ook kan het helpen om je schetsen van het logo goed te bewaren, met naam en datum. Hiermee kan worden bewezen dat de tekenaar alle creatieve keuzes heeft gemaakt en dus de maker is.

Eind goed al goed

Maar hoe kan je zelf nou zo een situatie voorkomen?

  • Als maker/auteursrechthebbende ben jij degene die mag beslissen over je werk en anderen moeten voor gebruik toestemming vragen. Ook al ben je de moeilijkste niet en mag iemand anders jouw werk best gebruiken, maak hier toch altijd duidelijke afspraken over. Op deze manier weet iedereen waar die aan toe is en kan er altijd op de afspraken worden teruggevallen.
  • Let goed op wat je wilt bereiken met de afspraken. Wil je alleen toestemming geven voor bepaald gebruik of alleen voor een bepaalde tijd, maar wel zelf de auteursrechten behouden? Dan is een licentie voor de hand liggend. Als je zelf de auteursrechten niet perse hoeft te behouden kan je er ook voor kiezen om deze volledig over te dragen.
  • Daarbij is het ook raadzaam om je werk te documenteren met je naam en data. En wat je ook doet, houd altijd in de gaten of iemand niet zomaar je werk gebruikt of tegen de afspraken in gaat. Als iemand jouw werk gebruikt zonder jouw toestemming of op een verkeerde manier kun je hier namelijk tegen optreden. Jij hebt immers het auteursrecht. Dit hoeft niet gelijk een procedure te betekenen, maar je kan de partij in kwestie ook gewoon aanspreken op hun gedrag of sommeren.

Heb je nou zelf hulp nodig bij het maken van afspraken rondom jouw auteursrechtelijk werk of wordt jouw werk zonder toestemming gebruikt?

Het is mijn werk om dat voor je op te lossen, dus neem gerust contact op.


[1] Artikel 1 Aw

[2] artikel 2 Aw

Auteursrecht op logo’s

Auteursrecht op logo’s

backstagelegal

    Leave a Comment

    Your email address will not be published. Required fields are marked *

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.